3.4 Mutaties Financieel Meerjarenperspectief
Het vertrekpunt voor het financieel meerjarenperspectief (FMP) is de perspectiefnota 2025-2028. Onderstaande tabel geeft inzicht in de mutaties die na de perspectiefnota 2025-2028 zijn verwerkt in de begroting 2025 en de meerjarenraming 2026-2028.
Financieel Meerjarenperspectief (FMP) | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
A. Perspectiefnota 2025-2028 (structureel) | 0,00 | 15,98 | N | 16,80 | N | 15,37 | N | |
Programmabegroting 2024 (incidenteel) | 2,57 | N | 2,50 | N | 0,00 | 0,00 | ||
B. Perspectiefnota 2025-2028 (incl. incidenteel) | 2,57 | N | 18,48 | N | 16,80 | N | 15,37 | N |
Autonome ontwikkelingen | ||||||||
Voorjaarsrapportage 2024 structureel | 6,20 | N | 6,20 | N | 6,20 | N | 6,20 | N |
Waarvan reeds opgenomen in PN2025-2028 | -6,01 | V | -6,01 | V | -6,01 | V | -6,01 | V |
Meircirculaire gemeentefonds (RAAD-8362) | 2,94 | N | -4,40 | V | 0,84 | N | 0,96 | N |
Circulaires voorgaande jaren, toevoegen jaarschijf | -1,90 | V | -1,90 | V | ||||
Loon- en prijsontwikkeling | -1,69 | V | -0,62 | V | -0,40 | V | -0,80 | V |
Kapitaallasten | -2,04 | V | 0,24 | N | 0,62 | N | 1,59 | N |
Treasury | -0,42 | V | -0,40 | V | -0,38 | V | -0,37 | V |
Sociaal domein | 2,10 | N | 2,05 | N | 2,40 | N | 2,10 | N |
Grondexploitatie | 0,30 | N | 0,00 | 0,00 | 0,00 | |||
Overig | 0,25 | N | 0,66 | N | 0,00 | N | 0,73 | N |
C. Totaal autonome ontwikkelingen | 1,62 | N | -2,28 | V | 1,37 | N | 2,51 | N |
Bestaande ontwikkelingen | ||||||||
Lokale omroep | 0,14 | N | 0,14 | N | 0,00 | 0,00 | ||
Overige besluitvorming 2024 structureel | 0,20 | N | 0,30 | N | 0,30 | N | 0,30 | N |
Aanvullende besparingsmaatregelen PN2025-2028 | 0,60 | N | 0,60 | N | 0,60 | N | 0,60 | N |
ICT | 0,63 | N | 0,63 | N | 0,63 | N | 0,63 | N |
Verkeersveiligheidsmaatregelen | 0,03 | N | 0,21 | N | 0,21 | N | ||
Pilot fietsparkeren | 0,76 | N | 0,40 | N | 0,00 | 0,00 | ||
Dekking | ||||||||
Verwachte vrijval BTW-compensatiefonds | -2,70 | V | -2,70 | V | -2,70 | V | ||
D. Totaal bestaande ontwikkelingen | 2,33 | N | -0,60 | V | -0,96 | V | -0,96 | V |
E. Geactualiseerd perspectief (A + B + C + D) | 6,52 | N | 15,60 | N | 17,21 | N | 16,92 | N |
Waarvan: incidentele baten en lasten | 6,52 | N | 2,90 | N | 0,00 | 0,00 | ||
Financieel Meerjarenperspectief structureel | 0,00 | V | 12,70 | N | 17,21 | N | 16,92 | N |
Bedragen x 1 miljoen euro |
Toelichting
Autonome ontwikkelingen
Voorjaarsrapportage 2024 structureel (RAAD-8291 )
De structurele effecten van de voorjaarsrapportage 2024 zijn in de begroting 2025 en de meerjarenraming 2026-2028 verwerkt. Dit betreft een structureel nadeel van 6,2 miljoen euro. Hiervan heeft 6,01 miljoen euro betrekking op indexatie 2024 en volumeontwikkeling vanuit 2023 voor Wmo en Jeugd. Deze posten waren structureel verwerkt in de Perspectiefnota 2025-2028 en daarom vindt een correctie van het effect van de voorjaarsrapportage 2024 plaats.
Meicirculaire 2024 gemeentefonds (RAAD-8362 )
Het begrotingssaldo verslechtert in 2025 met 2,9 miljoen euro. In 2026 is er een verbetering van 4,4 miljoen euro. Met name door lagere prijscompensatie is de groei van het gemeentefonds vanaf 2027 niet meer voldoende om de reservering voor loon- en prijscompensatie bij te houden. Hierdoor verslechtert het begrotingssaldo met 0,8 miljoen euro in 2027 en 1,0 miljoen euro in 2028.
Circulaires voorgaande jaren, toevoegen jaarschijf
De effecten van de september- en decembercirculaire 2023 zijn aan de jaarschijven 2027 en 2028 toegevoegd.
Loon- en prijsontwikkeling
Jaarlijks worden de prijsgevoelige budgetten geïndexeerd en worden de salarissen en sociale lasten opnieuw berekend op basis van de vastgestelde formatie en de verwachte loonontwikkeling. De uitgangspunten voor de te hanteren indexpercentages zijn vastgesteld bij de Perspectiefnota 2025-2028. De huidige CAO loopt tot en met maart 2025. De effecten van de nog af te sluiten CAO voor gemeenteambtenaren en de ontwikkeling van de pensioenpremies zijn op dit moment nog niet bekend. Hiervoor is een bedrag gereserveerd oplopend van 2,7 miljoen euro in 2025 naar 3,5 miljoen euro structureel vanaf 2026.
Het voordelige effect wordt voor een groot deel veroorzaakt doordat een hoger bedrag voor loonontwikkeling was gereserveerd dan na actualisatie van de salarissen noodzakelijk bleek.
Kapitaallasten
De kapitaallasten van bestaande investeringen en de stelposten voor kapitaallasten zijn meerjarig doorgerekend. Het voordeel in 2025 wordt met name veroorzaakt doordat een aantal investeringen later gereed zijn dan verwacht. Voor een belangrijk deel betreft dit de vertraging in de nieuwbouw van het zwembad en het later realiseren van een aantal investeringen binnen onderwijshuisvesting en tractie.
Treasury
De leningenportefeuille van opgenomen en uitgezette gelden is voor deze begroting geactualiseerd. De gemeentelijke liquiditeitspositie is in de afgelopen jaren verbeterd. Dit maakt dat diverse leningen die in de afgelopen tijd zijn afgelost, niet opnieuw gefinancierd hoefden te worden. Ook in 2025 verwachten wij nog geen nieuwe langlopende leningen aan te hoeven trekken. Vanaf 2026 wordt herfinanciering van bestaande leningen weer noodzakelijk en zal er aanvullende financiering aangetrokken moeten worden. Wij houden daarbij rekening met een jaarlijkse renteparameter van 4,0% over de jaren 2025 t/m 2028.
Sociaal domein
Het nadelig financieel effect in het sociaal domein wordt veroorzaakt door de verwachte volumestijging voor Wmo en Jeugd. Voor de meeste onderdelen binnen Jeugd en Wmo gaan we uit van een gemiddelde volumestijging van 1% in 2025.
Een groot deel van de jeugdzorg wordt opnieuw ingekocht ingaande per 1 januari 2025. Wij verwachten ten gevolge van deze nieuwe inkoop een extra last van structureel 4,7 miljoen euro. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door tariefstijging in het kader van de wettelijke plicht om reële tarieven te hanteren voor zorgaanbieders. Met deze lastenstijging is al rekening gehouden in de perspectiefnota 2025-2028.
Binnen de Wmo wordt de begeleiding en dagbesteding opnieuw ingekocht, ingaande per 1 januari 2025. De tarieven zijn hoger dan de tarieven van de producten die Almelo nu kent. De productdefinities wijken echter af van de huidige producten. Hierdoor verwachten wij dat er verschuivingen plaatsvinden tussen producten, en is een vergelijking met de huidige producten lastig te leggen. Het financiële effect van de nieuwe inkoop Wmo is daarom moeilijk in te schatten. Eventuele financiële bijstellingen zullen worden betrokken bij de tussentijdse rapportages.
Hervormingsagenda Jeugdzorg
De problemen binnen de Jeugdzorg worden door alle betrokken partijen herkend en landelijk is de Hervormingsagenda Jeugd vormgegeven. Binnen deze beweging wordt gekeken naar de inhoudelijke verbetering van de Jeugdzorg om jeugdigen sneller, beter en lichter te ondersteunen. Tegelijkertijd wordt ook gezocht naar mogelijkheden om de Jeugdzorg ook op de langere termijn betaalbaar te houden. Samen met alle andere gemeenten, het Rijk en het brede zorgveld zal de gemeente Almelo meedoen om de lokale (financiële) uitdagingen op te pakken.
Grondexploitaties
De grondexploitaties zijn geactualiseerd voor de begroting 2025 en de meerjarenraming 2026-2028. Dit resulteert in beperkte aanpassing van de jaarschijf 2025 van 0,3 miljoen euro nadelig.
Overig
Dit betreft diverse kleinere mutaties.
Bestaande ontwikkelingen
Lokale omroep (RAAD-8134 )
Tot de vorming van een streekomroep is er een bedrag van 135.000 euro extra per jaar benodigd tot uiterlijk 2026.
Overige besluitvorming 2024 structureel
Dit betreft diverse mutaties waarover de raad separaat besloten heeft.
Aanvullende besparingsmaatregelen PN2025-2028
Bij de Perspectiefnota 2025-2028 is een aanvullende besparingsopgave opgenomen om een structureel sluitende jaarschijf 2025 te realiseren. Hiervan is 0,6 miljoen euro structureel ingevuld door diverse autonome en bestaande ontwikkelingen.
ICT
Een aantal jaren geleden is er binnen ICT extra inzet gepleegd op informatiebeveiliging. We zien echter dat de autonome kosten voor ICT op een aantal andere onderdelen zijn gestegen. Hiervoor zijn twee belangrijkste oorzaken. Ten eerste zijn er de laatste jaren in de ICT-sector sterke prijsstijgingen. De stijging is substantieel hoger dan de gemiddelde prijsindex waarmee in de begroting rekening wordt gehouden. Daarnaast heeft Microsoft de licentiestructuur aangepast waardoor de prijzen voor licenties sterk zijn verhoogd. Ten tweede zijn de budgetten in de begroting gebaseerd op een lagere personeelsomvang.
Verkeersveiligheidsmaatregelen
Om de verkeersveiligheid te waarborgen zijn op een aantal trajecten verkeerskundige aanpassingen noodzakelijk. Op de van Rechteren Limpurgsingel zal de komende jaren de verkeersdrukte verder stijgen. De oorspronkelijke oplossing voor de aanleg van een tunnel blijkt niet mogelijk te zijn. Om de gewenste tunnel voor het autoverkeer te kunnen realiseren zijn daarom aanvullende middelen benodigd, oplopend naar structureel 0,14 miljoen euro vanaf 2027. Tussen Aadorp en de sportvoorzieningen zijn er onvoldoende mogelijkheden voor kinderen om veilig over te kunnen steken. Ter hoogte van de sportvelden dient daarom een fietstunnel gerealiseerd te worden. Hiervoor is een structureel bedrag oplopend naar 0,05 miljoen euro vanaf 2027 benodigd.
De kruising Aadorpweg en de op- en afrit van de N36 is onoverzichtelijk. Dit leidt tot onveilige situaties. De benodigde middelen bedragen 0,02 miljoen euro vanaf 2027.
Pilot fietsparkeren binnenstad
Op 9 november 2023 heeft de raad de motie "Verbetering van fietsenstallingen in Almelo" aangenomen. Daarnaast benadruk het programma "Koers voor de Binnenstad " het belang van goede fietsbereikbaarheid. Daarom wordt voorgesteld om gedurende twee jaar een pilot bewaakt, inpandig fietsparkeren te starten. De pilot biedt gratis bewaakte, inpandige fietsparkeervoorzieningen tijdens winkeluren en uitgaansavonden en -nachten. Daarnaast richt de pilot zich op modernisering en uniformering van fietsparkeervoorzieningen, evenals verbeterde communicatie en handhaving.
Verwachte vrijval BTW-compensatiefonds
Indien het BTW-compensatiefonds (BCF) niet volledig wordt ingezet, is er sprake van een jaarlijkse vrijval ten gunste van het gemeentefonds. Dit blijft naar verwachting ook de komende jaren zo, omdat gemeenten hun uitgaven waarop de BCF van toepassing is zullen temperen vanwege het financieel ongunstige perspectief. Van de toezichthouder is het toegestaan om de vrijval in het BCF 2023 structureel op te nemen. Gelet op de, ten opzichte van de Perspectiefnota 2025-2028, verdere verslechtering van het meerjarenperspectief 2026-2028, wordt deze vrijval ingezet vanaf 2026.